Met name in het Westen zijn we eraan gewend om op een begripsmatige en analytische wijze te reageren op innerlijke en uiterlijke toestanden. Een hele efficiënte manier, echter niet altijd de beste. Het antwoord dat wordt gevonden met dit “normale denken”  wordt beperkt door de associaties die worden gemaakt . Met een patroon “looking in obvious places for obvious answers” verhinderen we iedere vorm van creativiteit. Je vindt weliswaar de snelste oplossing, echter deze is veelal meer van hetzelfde en zal minder tot nieuwe kansen en mogelijkheden leiden.

Een grappig voorbeeld van een creatieve en onverwachte oplossing is het volgende. Jaren geleden onderzochten psychologen het vermogen van chimpansees om problemen op te lossen. Er was een banaan opgehangen aan het plafond in het midden van het verblijf van de chimpansee op een hoogte dat zij er met springen niet bij kon. Verder waren in het verblijf her en der verschillende kratten geplaatst. De test was of de chimpansee zou bedenken de kratten onder de banaan te stapelen om daar vervolgens op te klimmen om de banaan te pakken. De chimpansee wachtte geduldig in een hoek van zijn verblijf en staarde naar de psycholoog die de kratten neerlegden . Op het moment dat de psycholoog naar het midden van de kamer liep en zich precies onder de banaan bevond sprong de chimpansee op zijn schouders en greep de banaan uit de lucht.

Zoals je zult begrijpen is het moraal dat een op het eerste gezicht moeilijk lijkend probleem een onverwachte eenvoudige oplossing kan hebben. De chimpansee volgde haar instinct en de psycholoog hoopte dat zij de logische aanpak zou gebruiken door de kratten op te stapelen en erbovenop te klimmen om de banaan te pakken.

Een manier om een lineair gedachtenpatroon te doorbreken en creatieve oplossingen te vinden kan door middel van de uit de Zen afkomstige koan-techniek. Voor de meesten van ons lijken koans totaal krankzinnig. Ze nemen de vorm aan van raadselachtige verhalen en absurde vragen die met logisch denken niet te bevatten zijn. En dat is precies de intentie van een koan. Met koans creëer je een vaardigheid om de twijfel in bestaande oordelen een kans te geven. Een techniek die zich uitstekend leent voor het openbreken van jouw directe intuïtie. Hieronder geef ik je enkele voorbeelden van koans, die misschien tot een nieuw inzicht kunnen leiden. Als je er zelf nog een kent wil je die mij dan sturen?

Voorbeelden van koans

1. Hoe kan een oog zichzelf zien zonder een spiegel?
2. Hoe kan een ervaring ervaren ervaart te worden?
3. Wat is de vraag waarop het antwoord goed is als  “ja” zegt en ook correct is als je “nee” zegt?
4. Wat is definitief in een diepe slaap?
5. Wat is het geluid van 1 klappende hand?
6. Hoe kan je met 1 hand klappen?
7. Hoe kan zonder opoffering een opoffering geschieden?
8. Als een boom valt in het bos en er is niemand om hem te horen, maakt hij dan een geluid?
9. Hoe kan ik trachten los te laten, als ‘trachten’ niet-loslaten is?
10. Ik wil niets meer, en zelfs dat niet.
11. Ik streef er naar, het streven achterwege te laten.
12. Wat is je oorspronkelijk gezicht voordat je ouders elkaar ontmoetten?
13. Wat is de kleur van de wind?
14. “Een monnik vroeg aan zijn leermeester: ‘Wat is de weg?’ De meester antwoordde: ‘Eens mens die met open ogen in een bron valt.'”
15. Als je niets kunt doen, wat kun je dan doen?

Follow